База данных: Статьи ППС
Страница 1, Результатов: 5
Отмеченные записи: 0
1.
Подробнее
Б 18
Байбулсинова, А. С.
Көнеккеткен ауылы қорымындағы құлпытастар [Текст] / А. С. Байбулсинова, А. Е. Нұржанов // «Тәуелсіз Қазақстан: тарихи тәжірибе және ғылымның дамуы» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы . - Орал, 2020. - 11 желтоқсан. - Б. 85-90
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Құлпытас -- қазақтың ұлттық рухы -- тіл -- діні тарихы -- жазба мәдениеті -- Тарих пәнінің мұғалімдері -- Айгерім Қаланғалиқызы -- Айгүл Жеңісқызы -- әлеуметтік педагог -- Нұрболат Мәулетұлы -- музей -- эпиграфикалық ескерткіштер -- Әйтімбет -- Әліп -- Қызылақырап -- Байтоқа -- Қойбас -- Үлкен Қарасу -- Кіші Қарасу -- Саржала -- Әлжан
Аннотация: Құлпытас – қазақтың ұлттық рухы, тілі, діні тарихы, жазба мәдениеті, сәулет және қолөнер өркениеті, жердің нағыз иесі кім екендігін дәлелдейтін белгі, әр адамның ата –тегі. Құлпытас сөзінің астарында терең мән жатыр. Зерделеп зерттесек, сипаттамасын жазып, аударсақ тегіміздің кім екенімізді білеміз. Елдін қамын ойлаған хан, би, батыр, әулие, ғұламалардың жатқан жері болашақта туризмнің өзегіне айналары анық. Себебі, кім болсада, ұрпағының елге адал қызмет ету арқылы танымал болып, ізін аброймен жалғастырғанын қалайды. Өзі үшін, елі үшін үлгі тұтарлық бабаларымыздың басына барып, туған жерді аралап халқын, жерін сатпайтын ұрпақ тәрбиелеуге тырысады. Оның сыртында сырттан келген қонақтарды да сол жерлерге апарып, туризмді жандандыра түседі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Нұржанов, А.Е.
Б 18
Байбулсинова, А. С.
Көнеккеткен ауылы қорымындағы құлпытастар [Текст] / А. С. Байбулсинова, А. Е. Нұржанов // «Тәуелсіз Қазақстан: тарихи тәжірибе және ғылымның дамуы» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы . - Орал, 2020. - 11 желтоқсан. - Б. 85-90
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Құлпытас -- қазақтың ұлттық рухы -- тіл -- діні тарихы -- жазба мәдениеті -- Тарих пәнінің мұғалімдері -- Айгерім Қаланғалиқызы -- Айгүл Жеңісқызы -- әлеуметтік педагог -- Нұрболат Мәулетұлы -- музей -- эпиграфикалық ескерткіштер -- Әйтімбет -- Әліп -- Қызылақырап -- Байтоқа -- Қойбас -- Үлкен Қарасу -- Кіші Қарасу -- Саржала -- Әлжан
Аннотация: Құлпытас – қазақтың ұлттық рухы, тілі, діні тарихы, жазба мәдениеті, сәулет және қолөнер өркениеті, жердің нағыз иесі кім екендігін дәлелдейтін белгі, әр адамның ата –тегі. Құлпытас сөзінің астарында терең мән жатыр. Зерделеп зерттесек, сипаттамасын жазып, аударсақ тегіміздің кім екенімізді білеміз. Елдін қамын ойлаған хан, би, батыр, әулие, ғұламалардың жатқан жері болашақта туризмнің өзегіне айналары анық. Себебі, кім болсада, ұрпағының елге адал қызмет ету арқылы танымал болып, ізін аброймен жалғастырғанын қалайды. Өзі үшін, елі үшін үлгі тұтарлық бабаларымыздың басына барып, туған жерді аралап халқын, жерін сатпайтын ұрпақ тәрбиелеуге тырысады. Оның сыртында сырттан келген қонақтарды да сол жерлерге апарып, туризмді жандандыра түседі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Нұржанов, А.Е.
2.
Подробнее
М 12
Мақсотов, Д. Ж.
Бұрынғы Жалпақтал ауданы ауылдарының ономастикасы [Текст] / Д. Ж. Мақсотов // Махамбет Өтемісовтің 220 жылдығына арналған «Университет ғылымының жетістіктері мен болашағы» атты 80-ші республикалық ғылыми-тәжірибелі конференциясының материалдары. - Орал, 2023. - 12 сәуір. - Б. 150-153.
ББК 81.2
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
ономастика -- Жалпақтал ауданы -- Ақпәтер ауылы -- Казталов ауылы -- Қараөзен ауылы -- Батыс Қазақстан облысы -- Ержанова Ұлдай Рысқалиевна -- Түркітанушы-топонимистер -- Ақпәтер
Аннотация: Жалпақтал – 1928-1997 жылдары аудан орталығы. Аудан орталығы – Казталов ауылынан шығысқа қарай 60 км. жерде, Қараөзеннің сол жағалауындағы бетеге, боз, ақселеу және әртүрлі астық тұқымдас шөптесін өсімдіктер өсетін шалғынды, қоңыр топырақты дала белдемінде орналасқан. Тұрғыны 5,2 мың адам.Жалпақтал ауданы – 1928-1930 және 1935-1997 жылдары болған Қазақ КСР-нің (1936 ж. дейін – Қазақ АКСР, 1991 ж. бастап – Қазақстан Республикасы) Орал округі мен Батыс Қазақстан облысының (1962-1992 жж. – Орал) әкімшілік бөлінісі. Орталығы – Жалпақтал ауылы (1936 жылға дейін - Сламихино, 1936-1993 жылдары - Фурманово) [1].Аудан қазіргі таңда Казталов ауданы құрамындағы ең үлкен елді мекен. Аймақтың топонимикалық жүйесін зерттеу кезінде аудан құрамындағы бұрынғы Жалпақтал ауданы құрамындағы ауылдардың атаулары бір-біріне ұқсас екенін байқаймыз. Мысалы Қарасу, Қараөзен, Ақкөл, Қаракөл,Ақсуат, Сарықұдық сияқты өзен-көл мен түр-түске қатысты атаулар және Жалпақтал, Көктерек, Талдыапан, Талдықұдық, Қарақоға, т.б. ағашпен байланысты ойконимдер. Кез келген аймақтың топонимикалық жүйесі секілді Казталов ауданы ауылдарының атаулары бір-бірімен тығыз байланысты. Бұл атаулар жергілікті халықтың шаруашылығы, табиғатпен байланысы, әдет-ғұрпы мен салт-санасына қатысты туындайтыны анық. Атаулардың біріне-бірі өте жақын екенін терең зерттемей-ақ байқауға болады. Дегенмен кей жағдайда атаудың шығу тарихы мүлде бөлек болады. Сол себепті бұрынғы Жалпақтал ауданы құрамында болған Ақпәтер, Қараөзен және Көктерек ауылдары тарихына үңіліп көрейік.
Держатели документа:
ЗКУ
М 12
Мақсотов, Д. Ж.
Бұрынғы Жалпақтал ауданы ауылдарының ономастикасы [Текст] / Д. Ж. Мақсотов // Махамбет Өтемісовтің 220 жылдығына арналған «Университет ғылымының жетістіктері мен болашағы» атты 80-ші республикалық ғылыми-тәжірибелі конференциясының материалдары. - Орал, 2023. - 12 сәуір. - Б. 150-153.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
ономастика -- Жалпақтал ауданы -- Ақпәтер ауылы -- Казталов ауылы -- Қараөзен ауылы -- Батыс Қазақстан облысы -- Ержанова Ұлдай Рысқалиевна -- Түркітанушы-топонимистер -- Ақпәтер
Аннотация: Жалпақтал – 1928-1997 жылдары аудан орталығы. Аудан орталығы – Казталов ауылынан шығысқа қарай 60 км. жерде, Қараөзеннің сол жағалауындағы бетеге, боз, ақселеу және әртүрлі астық тұқымдас шөптесін өсімдіктер өсетін шалғынды, қоңыр топырақты дала белдемінде орналасқан. Тұрғыны 5,2 мың адам.Жалпақтал ауданы – 1928-1930 және 1935-1997 жылдары болған Қазақ КСР-нің (1936 ж. дейін – Қазақ АКСР, 1991 ж. бастап – Қазақстан Республикасы) Орал округі мен Батыс Қазақстан облысының (1962-1992 жж. – Орал) әкімшілік бөлінісі. Орталығы – Жалпақтал ауылы (1936 жылға дейін - Сламихино, 1936-1993 жылдары - Фурманово) [1].Аудан қазіргі таңда Казталов ауданы құрамындағы ең үлкен елді мекен. Аймақтың топонимикалық жүйесін зерттеу кезінде аудан құрамындағы бұрынғы Жалпақтал ауданы құрамындағы ауылдардың атаулары бір-біріне ұқсас екенін байқаймыз. Мысалы Қарасу, Қараөзен, Ақкөл, Қаракөл,Ақсуат, Сарықұдық сияқты өзен-көл мен түр-түске қатысты атаулар және Жалпақтал, Көктерек, Талдыапан, Талдықұдық, Қарақоға, т.б. ағашпен байланысты ойконимдер. Кез келген аймақтың топонимикалық жүйесі секілді Казталов ауданы ауылдарының атаулары бір-бірімен тығыз байланысты. Бұл атаулар жергілікті халықтың шаруашылығы, табиғатпен байланысы, әдет-ғұрпы мен салт-санасына қатысты туындайтыны анық. Атаулардың біріне-бірі өте жақын екенін терең зерттемей-ақ байқауға болады. Дегенмен кей жағдайда атаудың шығу тарихы мүлде бөлек болады. Сол себепті бұрынғы Жалпақтал ауданы құрамында болған Ақпәтер, Қараөзен және Көктерек ауылдары тарихына үңіліп көрейік.
Держатели документа:
ЗКУ
3.
Подробнее
К 29
Қатият, Қ.
Журналист, ағартушы – Молдағали Жолдыбаевтың өмірі мен қызметі [Текст] / Қ. Қатият // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 95-97.
ББК 63.3-8
Рубрики: Персоналии государственных и общественно политических деятелей
Кл.слова (ненормированные):
Журналист -- ағартушы -- Молдағали Жолдыбаев -- қайраткерлер -- алаш қайраткерлері -- Айқап -- Қазақ -- Бала тәрбиесі -- газет -- Ғалымның надандықтан жеңілуі -- Қазақ әдебиеті -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш қозғалысы -- Журналистика
Аннотация: Ұлт болашағы үшін жан аямай еңбек еткен тұлғалардың бірі де бірегейі – ғалым, педагог, журналист, қоғам қайраткері Молдағали Жолдыбайұлы. Қайраткер 1887 жылы БҚО Казталов ауданында, нақтыласақ, бұрынғы Орал облысы Ілбішін уезі Қурайлы болысында туған. Тегі – Он екі ата Байұлына жататын Байбақты руы. 1900 жылдың басында Қарасудағы 6 сыныптық орыс-қазақ мектебін үздік тәмамдаған соң болашақ педагог Орынбордағы орыс-қазақ мұғалімдер мектебін «халық мұғалімі» атағымен тәмамдаған. 1910-1918 жылдары Жұбанышкөл, Бұлдырты мектептерінде, Қарасудағы орыс-қазақ мектебінде мұғалім болып жұмыс істеген
Держатели документа:
ЗКУ
К 29
Қатият, Қ.
Журналист, ағартушы – Молдағали Жолдыбаевтың өмірі мен қызметі [Текст] / Қ. Қатият // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 95-97.
Рубрики: Персоналии государственных и общественно политических деятелей
Кл.слова (ненормированные):
Журналист -- ағартушы -- Молдағали Жолдыбаев -- қайраткерлер -- алаш қайраткерлері -- Айқап -- Қазақ -- Бала тәрбиесі -- газет -- Ғалымның надандықтан жеңілуі -- Қазақ әдебиеті -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш қозғалысы -- Журналистика
Аннотация: Ұлт болашағы үшін жан аямай еңбек еткен тұлғалардың бірі де бірегейі – ғалым, педагог, журналист, қоғам қайраткері Молдағали Жолдыбайұлы. Қайраткер 1887 жылы БҚО Казталов ауданында, нақтыласақ, бұрынғы Орал облысы Ілбішін уезі Қурайлы болысында туған. Тегі – Он екі ата Байұлына жататын Байбақты руы. 1900 жылдың басында Қарасудағы 6 сыныптық орыс-қазақ мектебін үздік тәмамдаған соң болашақ педагог Орынбордағы орыс-қазақ мұғалімдер мектебін «халық мұғалімі» атағымен тәмамдаған. 1910-1918 жылдары Жұбанышкөл, Бұлдырты мектептерінде, Қарасудағы орыс-қазақ мектебінде мұғалім болып жұмыс істеген
Держатели документа:
ЗКУ
4.
Подробнее
М 11
Мұқтар, Ә.Қ.
С.М. Мәшімбаевтың тарихшы ғалым ретінде қалыптасуы [Текст] / Ә.Қ. Мұқтар, Д. Сеғуатов // «Тәуелсіздік тағылымы: келешек көкжиегі» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - 10 желтоқсан. - Б. 103-106.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Серік Мектепұлы Мәшімбаев -- Белгілі қазақ ғалымы -- тарих ғылымдарының докторы -- профессор -- Батыс Қазақстан облысы -- тарих
Аннотация: Белгілі қазақ ғалымы, тарих ғылымдарының докторы, профессор Серік Мектепұлы Мәшімбаев 1939 жылы 22 қарашада қазіргі Батыс Қазақстан облысы, Қазталов ауданы, Қарасу ауылында өмірге келді. Богатырев (Болашақ) ауылындағы орта мектебін бітірді. Занғар жазушы М.О. Әуезовтін «Халықты халықпен адамды адаммен тенестіретін – білім» - деп атап көрсеткендей жас ұрпақты тәрбиелеп білім беруде облыс орталығында шалғай жатқан Казталов ауданы Болашақ елді мекенінде орналасқан Богатырев орта жалпы білім беретін мектебінің өзіндік үлкен тарихы бар. 1952 жылы 30 тамызда Шильная Балкадан жеті жылдық мектеп болып көшіп келген. Ал 1953 жылдың 13 тамызынан орта мектеп болып белгіленіп, өз жұмысын 17 мұғаліммен бастады. Мектеп директоры тарих ғылымының кандидаты, БҚМУ-нің құрметті профессоры Кенжалиев Исатай болып бастады. Шалғай ауылда жатқанымен, жарты ғасырлық тарихы бар бұл мектептен еліне елеулі, халқына қалаулы көптеген азаматтар түлеп ұшты. Атап айтар болсақ мектептің алғашқы түлектерінің бірі, мектепті күміс медальмен бітірген В.Сәрсекенов, экономика ғылымының кандидаты. Кейінгі түлектері Мәшімбаев Серік - тарих ғылымының докторы, профессор, Патрис Лумумба атындағы универститетін бітірген мектеп түлегі Ө.Қайыров, математика ғылылымының кандидаты. Серік Мектепұлы Мәшімбаев 1957 жылы Богатырев (Болашақ) ауылындағы мектепті бітіргесін, 1957-1960 жж. Орал ауыл шаруашылық техникумында зоотехник мамандығында оқыды. Оны бітірген соң Қазталов ауданының Карл Маркс колхозында зоотехник болып жұмыс атқарды. 1960-1963 жылдары Кеңес армиясында әскери борышын атқарды. Әскер қатарынан босаған соң С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің тарих факультетінің студенті атанды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сеғуатов, Д.
М 11
Мұқтар, Ә.Қ.
С.М. Мәшімбаевтың тарихшы ғалым ретінде қалыптасуы [Текст] / Ә.Қ. Мұқтар, Д. Сеғуатов // «Тәуелсіздік тағылымы: келешек көкжиегі» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - 10 желтоқсан. - Б. 103-106.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Серік Мектепұлы Мәшімбаев -- Белгілі қазақ ғалымы -- тарих ғылымдарының докторы -- профессор -- Батыс Қазақстан облысы -- тарих
Аннотация: Белгілі қазақ ғалымы, тарих ғылымдарының докторы, профессор Серік Мектепұлы Мәшімбаев 1939 жылы 22 қарашада қазіргі Батыс Қазақстан облысы, Қазталов ауданы, Қарасу ауылында өмірге келді. Богатырев (Болашақ) ауылындағы орта мектебін бітірді. Занғар жазушы М.О. Әуезовтін «Халықты халықпен адамды адаммен тенестіретін – білім» - деп атап көрсеткендей жас ұрпақты тәрбиелеп білім беруде облыс орталығында шалғай жатқан Казталов ауданы Болашақ елді мекенінде орналасқан Богатырев орта жалпы білім беретін мектебінің өзіндік үлкен тарихы бар. 1952 жылы 30 тамызда Шильная Балкадан жеті жылдық мектеп болып көшіп келген. Ал 1953 жылдың 13 тамызынан орта мектеп болып белгіленіп, өз жұмысын 17 мұғаліммен бастады. Мектеп директоры тарих ғылымының кандидаты, БҚМУ-нің құрметті профессоры Кенжалиев Исатай болып бастады. Шалғай ауылда жатқанымен, жарты ғасырлық тарихы бар бұл мектептен еліне елеулі, халқына қалаулы көптеген азаматтар түлеп ұшты. Атап айтар болсақ мектептің алғашқы түлектерінің бірі, мектепті күміс медальмен бітірген В.Сәрсекенов, экономика ғылымының кандидаты. Кейінгі түлектері Мәшімбаев Серік - тарих ғылымының докторы, профессор, Патрис Лумумба атындағы универститетін бітірген мектеп түлегі Ө.Қайыров, математика ғылылымының кандидаты. Серік Мектепұлы Мәшімбаев 1957 жылы Богатырев (Болашақ) ауылындағы мектепті бітіргесін, 1957-1960 жж. Орал ауыл шаруашылық техникумында зоотехник мамандығында оқыды. Оны бітірген соң Қазталов ауданының Карл Маркс колхозында зоотехник болып жұмыс атқарды. 1960-1963 жылдары Кеңес армиясында әскери борышын атқарды. Әскер қатарынан босаған соң С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің тарих факультетінің студенті атанды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сеғуатов, Д.
5.
Подробнее
К 19
Қанатова, Ш. Қ.
Ойыл бойы жер-су атауларының этимологиясы [Текст] / Ш. Қ. Қанатова // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 129-132.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
топонимика -- географиялық атаулары -- орман-тоғайына -- өзен-көліне -- тау-тасына -- этимология -- Ойыл атауы -- Қиыл -- Лау -- Қарасу -- Жекенді -- Самай -- Шәңке -- Байбике -- Жабасақ -- Барқын құмы
Аннотация: Адамдар көне замандардан бастап өздері өмір кешіп жатқан жердің тау-тасына, өзен-көліне, орман-тоғайына, түз-даласына, ой-қырына ат қойып, айдар таға бастады. Жер-су аттарын тіл білімінде гректің ( tonos-жер, opyma- есім, атауы) сөзінен пайда болған топонимика саласы қарастырады.Және «топонимика» термині белгілі бір территорияның географиялық атауларының жиынтығы деген мағынаға да ие.
Держатели документа:
ЗКУ
К 19
Қанатова, Ш. Қ.
Ойыл бойы жер-су атауларының этимологиясы [Текст] / Ш. Қ. Қанатова // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 129-132.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
топонимика -- географиялық атаулары -- орман-тоғайына -- өзен-көліне -- тау-тасына -- этимология -- Ойыл атауы -- Қиыл -- Лау -- Қарасу -- Жекенді -- Самай -- Шәңке -- Байбике -- Жабасақ -- Барқын құмы
Аннотация: Адамдар көне замандардан бастап өздері өмір кешіп жатқан жердің тау-тасына, өзен-көліне, орман-тоғайына, түз-даласына, ой-қырына ат қойып, айдар таға бастады. Жер-су аттарын тіл білімінде гректің ( tonos-жер, opyma- есім, атауы) сөзінен пайда болған топонимика саласы қарастырады.Және «топонимика» термині белгілі бір территорияның географиялық атауларының жиынтығы деген мағынаға да ие.
Держатели документа:
ЗКУ
Страница 1, Результатов: 5