Электронный каталог

67.401.213
С 12
Сағнайқызы, С.
    1920-1930 жылдардағы заң ұйымдарының қызметі [Текст] / С. Сағнайқызы // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 134-141

ББК 67.401.213

Рубрики: Управление в области внутренних дел

Кл.слова (ненормированные):
революциялық заңдылық -- тоталитаризм -- әкімшіл-әміршіл жүйе -- антогонистік таптар -- прокурорлық бақылау -- ОГПУ -- кеңестендіру саясаты -- ерекшк кеңес -- үштіктер -- бестіктер
Аннотация: Әр халықтың өз мемлекетінің құрылымына, ұлттық ерекшелік сипатына, психологиясы мен әдет-ғұрпына, салт-дәстүріне негізделіп құрылған заң ұйымдары мен Заңы болады. Кеңестік төңкерістен кейін Қазақстанда кеңестер билігі құрылып, қазақ халқының заң нормаларынан бөлек кеңестік заң жазылып, кеңестік заң ұйымдарының құрылымы жасалып, заң қызметкерлерінің іріктелуіне ерекше мән берілді. Қазіргі уақытта Голощекин және оның төңірегіндегілердің 1920-1930 жылдары билік пұрсатын теріс пайдаланғандығы туралы көп жазылып жатыр. Бірақ, қателіктер мен билік пұрсатын бұрмалау кеңестік билік жүйесі негізінде орын алғандығы туралы мәселе тарихшылардың назарынан тыс қалып келеді. Кеңестік әкімшіл биліктің басқару органы, Кеңестік Халық Юстиция комиссариаты, мемлекеттік билікті жүзеге асырушы сот ұйымдары мен мемлекеттік прокуратура ұйымының аз уақыт ішінде әкімшіл-әміршіл жүйеге бейімделіп, партия саясатын жүзеге асыру барысындағы қызметтерінің халыққа қарсы қасіретке айналғанына тарих куә. Бұл мәселені біз мақала барысында прокурорлық бақылаудың кеңестік әкімшіл әміршіл жүйенің құрамдас бөлігіне айналу процессі негізінде түсіндіруге тырыстық
Держатели документа:
ЗКУ

63
Е 81
Есқайрова, С. Б.
    Алаш қайраткері, Хазірет Хасан Нұрмұхамедов [Текст] / С. Б. Есқайрова // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 120-123.

ББК 63

Рубрики: история

Кл.слова (ненормированные):
Алаш қайраткері -- Хазірет Хасан Нұрмұхамедов -- Алаш қозғалысы -- қазақ халқы -- Большевик -- қоғам қайраткері -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш автономиясы -- Совет үкіметі
Аннотация: Алаш қозғалысы қазақ халқының рухани жаңғыруы, мемлекеттік дербестігі және атамекен жерінің тұтастығы үшін жүргізген күресі, яғни қазақ елінің ұлт-азаттық қозғалысы. Ол екі кезеңнен тұрады. Алғашқы кезең (1905-17 жж.) патшалық биліктің соңғы жылдарымен тұстас келді. Бар болғаны он екі жылда ол үлкен жолдан өтті, қазақ халкының табиғи ұлттық мүддесі бар екендігін, ең алдымен, қазақ халқының өзіне танытты, сондай-ақ оны империялық күштерге мойындатты, оларды қазақтың талап-тілегімен есептесуге мәжбүр етті. Азаттық қозғалыстың екінші кезеңі советтік биліктің кұрылған, қалыптасқан және ауқымды реформалық шараларды іске асырған жылдарына сәйкес келді (1917-32 жж.). Большевиктік билік жүргізген өзгерістер бұрынғы империялык әдіс, құралдар аркылы іске асырылды. Советтік билік орнағанға дейін азаттық қозғалыстың басында болған ұлт зиялылары бұл өзгерістерден шеттетілді, тіптен контрреволюциялык, сепаратистік элементтер ретінде қуғын-сүргінге ұшыратылып, жойылды. Екінші кітап алаш зиялыларының осы соңғы тарихи кезеңдегі өмірі мен қызметіне арналған. Автор алаш зиялыларын екі буыннан тұратын тарихи құбылыс ретінде қарастырады. Екі буынды да, олардың түрлі ерекшеліктеріне қарамастан, біріктіріп тұрған қызыл жіп - ұлт тағдыры. Тергеу ісіне тартылған тек алаштық зиялылар емес-тін, олардың қатарында ұлт-азаттық қозғалыска жанашырлык танытқан ауқаттылар, советтік идеологияға қырын қараған дін кызметкерлері де болды. ЧК-ОГПУ-НКВД жүргізген перманентті репрессиялық шаралар қазақ қоғамындағы осы үш әлеуметтік күшке - ұлт зиялыларына, ауқаттыларға, дін кызметкерлеріне қарсы бағытталды. Бұл, әрине, дербес талдауды қажет ететін ауқымды тақырыптар [1, 3б]. Біз зерттеуімізде аталған ауқымды кеңестік саясаттың жүргізген бұл шараларының арасында күллі мұсылман әлеміне танымал діни хазірет, мемлекет және қоғам қайраткері Хасан Нұрмұхамедов туралы зерттеуді қолға алдық.
Держатели документа:
ЗКУ