Электронный каталог

74
Н 90
Нурмаганбетова, Г. А.
    Биология сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру арқылы білім сапасын арттыру [Текст] / Г. А. Нурмаганбетова // Білім. - 2024. - №2. - Б. 33-42.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
функционалдық сауаттылық -- мәтіндік жұмыс -- мәтіндегі түйін сөздер -- зерттеу жұмыстары
Аннотация: Аталған жұмыстың мақсаты – оқушылардың функционалдық сауат- тылығын қалыптастыру арқылы білім сапасын арттыру болып табылады. Зерттеу жұмысының өзектілігі оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жол- дарын анықтау, әдістері мен формаларын әзірлеу қажеттілігі болып табылады. Зерттеу Павлодар қаласындағы дарынды балаларға арналған Абай атындағы гимназиясында жүргізілді. Биология сабақтарында оқушылардың функционалдық сауаттылығын анықтау үшін 6, 8, 9 сыныптардағы 67 оқушыдан сауалнама алын- ды. Сауалнама нәтижелері бойынша мектеп оқушылары мәтінмен жұмыс істеу кезінде негізгі кілтті сөздерді бөліп көрсетуде, тақырыптың негізгі идеясын табуда қиындықтар туатыны және зерттеушілік дағдыларын дамытуға көбірек көңіл бөл- генді қалайтындары белгілі болды. Жоғарыда аталған қиындықтарды шешу үшін биология сабақтaрында білім алушылардың функционaлдық сaуaттылығын артты- руғa бағытталған тапсырмaлар әзірленіп, сaбақ жоспaрлары құрастырылды және оқушылардың жобалау іс-әрекеті арқылы өз бетінше зерттеу жұмысын жүргізу дaғ- дыларын жетілдіру, сонымен қатар, сыни ойлау қабілетін арттыру, өмірдегі түрлі жағдаяттарда дұрыс шешім қабылдай алу әрекеттерін қалыптастыруға арналған сабақтар өткізілді. Зерттеу жұмысының нәтижесінде оқу үрдісіндегі жобалық іс-әр- кеттер оқушылардың тәжірибелік дағдылары, талдау, пайымдау, орындалған жұ- мысты көрсете алу дағдылары қалыптасты. Жұмыстың жаңалығы – білім алушылар- дың жас ерекшеліктері ескеріліп, функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың тиімді жолдары қарастырылды және жобалау іс-әрекеті кезеңдерін іске асыратын сабақ жоспарлары құрастырылып, ғылыми негізделген дәлелді ұсыныстар берілді.
Держатели документа:
ЗКУ

74
Z62
Zhumabekov, A. S.
    Research of Professional Preferences of Teachers in Kazakhstan: Analysis of Teaching Methods and Training Courses [Текст] / A. S. Zhumabekov, O. V. Pak, A. I. Tasmagambetova // Білім=Образование. - 2024. - №2. - Р. 120-129.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
біліктілікті арттыру -- педагогтер -- оқыту әдістері -- оқу курстары -- сандық талдау -- педагогикалық практика
Аннотация: Осы зерттеу Қазақстандағы мұғалімдердің оқыту әдістемесі мен оқыту курстары саласындағы кәсіби таңдаулары мен қажеттіліктерін анықтауға бағыт- талған. Зерттеуге еліміздің әр өңірінен 41 231 мұғалім қатысты, бұл көрсеткіш де- ректерді алуға мүмкіндік берді. Зерттеудің негізгі мақсаты – мұғалімдер арасын- да біліктілікті арттырудың қай бағыттары көбірек сұранысқа ие екенін және бұл таңдаулардың аймаққа, еңбек өтіліне және оқытылатын пәндерге байланысты қалай бөлінетінін анықтау болды. Зерттеу әдістері сауалнамалар арқылы жүргізіл- ген сандық талдауды қамтыды. Талдау көрсеткендей, мұғалімдердің басым бөлігі өз пәнін оқыту әдістемесі бойынша курстарға, сондай-ақ оқытудың интерактивті және инновациялық әдістерін қолдануға, цифрлық технологияларды интеграци- ялауға және оқушыларды олимпиадаға дайындауға байланысты курстарға қы- зығушылық танытады. Мұғалімдердің қалауы олардың тәжірибесіне байланысты өзгеретіні анықталды: жаңадан келген мұғалімдер жалпы біліктілікті арттыру кур- старына көбірек қызығушылық танытса, тәжірибелі мұғалімдер өздерінің кәсіби деңгейін арттыру үшін арнайы курстарды қалайды. Алынған мәліметтер негізінде әдістемелік дайындыққа, заманауи білім беру технологияларына және оқытудың инновациялық тәсілдеріне баса назар аударылған педагогтардың біліктілігін арт- тырудың білім беру бағдарламаларын әзірлеу бойынша ұсыныстар тұжырымдал- ды. Бұл нәтижелер Қазақстандағы оқытудың сапасын және жалпы білім беру үдерісінің нәтижелілігін арттыруға көмектесуі мүмкін
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Pak, O. V.
Tasmagambetova, A. I.

74
О-71
Орынбаева, Д. Г.
    А. Кемелбаеваның прозасын мектеп оқушыларына оқытудың өзектілігі [Текст] / Д. Г. Орынбаева, Д. А. Сатемирова // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Б. 74-83.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
постмодернизм -- ХХІ ғасыр әдебиеті -- әдебиетті оқыту -- Айгүл Кемелбаева шығармашылығы -- оқыту әдістемесі
Аннотация: Жаһандану мен жасанды интеллект қарыштап дамып жатқан заман- ның жас жеткіншегінің ұлттық әдебиетке қызығушылығы төмен екені тәжірибе- де дәлелденіп отыр. Себебі әдебиет – қоғамның айнасы. Оқырман туындыдан өзі өмір сүріп отырған дәуірдің, өз замандасының бейнесін қаншалықты көре алса, шығарма соншалықты тартымды болары сөзсіз. Заман секілді әдебиет те үнемі динамикада болатын құбылыс. Бүгінгі күннің жас оқырманын қызықтыратын тың туындылар жазылып жатыр, тек оларды оқыту ісі кенжелеп тұр. Зерттеу барысында алынған сауалнама мен сұхбаттасу нәтижелері бұл пікірді айғақтайды. Сондықтан ХХІ ғасыр оқырманының сұранысын қанағаттандыратын материал іріктеліп және сол материалды дұрыс оқыта білу жолға қойылуы тиіс. Мақаланың мақсаты – мек- теп оқушыларының қызығушылықтарын оятатын туындыларды дүниеге әкеліп жүрген жаңа заман жазушысы Айгүл Кемелбаеваның шығармаларын талдау, мек- теп бағдарламасында берілген әңгімелерін дұрыс оқытуға және талдатуға бағыт беру.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сатемирова, Д.А.

74
К 71

    Қосымша білім беру ұйымдары тәрбиеленушілерінің рухани құндылықтарды қабылдауы және олардың ықпалы [Текст] / А. Уалиханова, А. Д. Кариев, Д. С. Болысбаев, Н. А. Кулмышева // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Б. 98-106.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
рухани құндылық -- қосымша білім беру ұйымы -- академиялық үлгерім -- қарым-қатынас
Аннотация: Мақалада рухани құндылықтардың қосымша білім беру ұйымдарына ти- гізетін әсері зерттеледі, атап айтқанда, олардың тәрбиеленушілердің академиялық үлгеріміне, қарым-қатынас жасау дағдыларына және қосымша білім беру ұйымда- рындағы жалпы атмосфераны қабылдауына ықпалы қарастырылады. Зерттеуге 5-6 сыныптан 50 тәрбиеленуші қатысты, олардың орташа жасы 10,6 құрады. Зерттеу құралы ретінде авторлық сауалнама қолданылды. Сауалнама Ликерт шкаласы не- гізінде құрастырылды. Нәтижелер көрсеткендей, рухани құндылықтарды маңыз- ды деп санайтын тәрбиеленушілердің қарым-қатынас жасау дағдылары мен оқу мотивациясы жоғары болады, алайда кейбір жағдайларда рухани құндылықтарды талқылау ұйым атмосферасын қабылдауға кері әсер етуі мүмкін екендігі анықтал- ды. Зерттеу нәтижелері рухани құндылықтардың білім беру процесіндегі рөлін тереңірек түсінуге және олардың қосымша білім беру ұйымдарындағы тәрбиеле- нушілердің дамуына тигізетін көпқырлы әсерін бағалауға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Уалиханова, А.
Кариев, А. Д.
Болысбаев, Д.С.
Кулмышева, Н. А.

26.8
Б 82
Боранкулова, М. Д.
    География сабақтарында оқушылардың зерттеу дағдыларын нәтижеге бағытталған іс-әрекеттер арқылы дамыту [Текст] / М. Д. Боранкулова, Б. Аксой, А. Бейкитова, М. Р. Мусахан // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 42-60
ББК 26.8

Рубрики: география

Кл.слова (ненормированные):
географиялық білім -- зерттеу дағдылары -- нәтижеге бағытталған әре-кеттер -- гидрологиялық нысан -- цифрлық ресурс
Аннотация: Қазіргі уақытта география сабағында берілетін тапсырмалардың саны, түрлері өте көп. Бірақ маңыздылығы мен мазмұндылығы тарапынан зерттеу дағ-дыларын қалыптастыратын іс-әрекеттерді пайдалануды қамтамасыз ету қажет. Зерттеу дағдысы қалыптасқан оқушылар оқу үдерісінде география сабақтарын-да тапсырмаларды орындаумен қатар, алған дағдыларын күнделікті өмірде, кез келген ортада қолдана алады. Пән мұғалімі география сабағында зерттеушілік орта қалыптастыру арқылы тәжірибелік іс-әрекеттерін жетілдіріп, оқытудың және зерттеу дағдыларын дамытудың жоғары деңгейлерін жүзеге асырады. Мақалада мектеп оқушыларының зерттеу дағдыларын қалыптастыру сабақта және сабақтан тыс оқу жағдайларда орындалатын іс-әрекеттерінің зерттеу нәтижелері келтіріл-ген. Зерттеу дағдылары ұғымына ғылыми дереккөздеріне талдау жасау арқылы анықтамалар берілді. География пәні мұғалімдерінен сауалнама алынып, нәтиже-сінде зерттеу тақырыбына байланысты мәселелер айқындалып, оның шешу жол-дары ұсынылды. Оқушылардың зерттеу дағдыларын анықтауға байланысты бірқа-тар мәселелер сауалнама нәтижелері арқылы анықталды. Сондықтан да география пәні мұғалімдеріне әдістемелік көмекші құрал ретінде және оқушыға бағыт-бағдар беретін оқыту тәсілдері ұсынылды. Зерттеу жұмыстары мен күнделікті сабақтарда жүргізілетін дәстүрлі және қашықтық форматта орындалатын тапсырмалардың бағдарламалық қамтамасыз етілген нұсқалары келтіріліп, сандық, статистикалық тәсілдермен айқындалды. Алынған ANOVA сынағының нәтижесінде әсер өлшемін (.54) ескере отырып, топтар арасындағы айтарлықтай айырмашылықтар бар екенін көрсетеді. Оқушылардың зерттеу дағдыларын дамытатын іс-әрекеттерде цифр-лық, онлайн оқыту сервистерінің мүмкіндіктері қарастырылды және оқушылар қы-зығушылығын арттыратын ресурстардың түрлері сараланды. Зерттеу дағдыларын дамыту оқушылардың пәндік білім деңгейінің жоғары әрі сапалы болуының кепілі
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Аксой, Б.
Бейкитова, А.
Мусахан, М.Р.

74
Н 90
Нурбаева, М.К.
    Қалалар географиясын оқытуда ChatGPT-ді қолданудың артықшылықтары мен мәселелерін объективті бағалау [Текст] / М.К. Нурбаева, А.М. Сергеева, А.С. Нургазина, Г.Ж. Шумакова // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - С. 98-111
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
жасанды интеллект -- ChatGPT -- цифрлік білім беру -- қалалар географи-ясын оқыту -- сыни тұрғыдан ойлау
Аннотация: ChatGPT – ақпаратты жылдам жеткізе алатын және әртүрлі педагогика-лық тәсілдерді қолдайтын құрал. Зерттеудің мақсаты география мұғалімдерінің пікірлерін ескере отырып, қалалар географиясын оқытуда ChatGPT қолдану мүм-кіндіктері мен шектеулерін талдау. Негізгі зерттеу сұрақтары келесілерді қамты-ды: ChatGPT-ті оқу үдерісіне енгізудің артықшылықтары мен қиындықтары; оны қолданудың оқушылардың академиялық адалдығына, сыни ойлауына және тәу-елсіздігіне әсері, т.б. Зерттеу мақсатына жету үшін Қазақстанның бірнеше қалала-ры мен облыстарынан 306 география пәнінің мұғалімдеріне сауалнама жүргізіл-ді және Ақтөбе облысындағы орта мектептердің 20 оқытушысына фокус-топ әдісі негізінде сұқбаттар алынды. Зерттеу нәтижелері ChatGPT ақпаратқа қол жеткізуді жеңілдететінін, білім беру кеңестерін қолдайтынын, тапсырмаларды жоспарлауға және жеке оқытуға көмектесетінін көрсетті. Дегенмен, академиялық тұтастыққа әсері, білім алушылардың дербестігінің төмендеуі, оқу материалдарын талдау-дың жеткіліксіз тереңдігі, ескірген және дұрыс емес мәліметтерді беру қаупі си-яқты айтарлықтай шектеулер де анықталды. Бұл құралды шамадан тыс пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін әлсіретіп, аналитикалық тапсырмалардың құндылығын төмендетіп, автоматтандырылған шешімдерге тәуелділікті тудыруы мүмкін. Қорытындыда қалалар географиясын оқытуда ChatGPT-ті тиімді пайдалану үшін цифрлық технологияларды дәстүрлі оқыту әдістерімен үйлестіру қажет екен-дігі баса айтылады. Оқушылар мен мұғалімдер арасында цифрлық сауаттылықты дамыту, ақпаратты сыни талдауға үйрету, жасанды интеллектті (ЖИ) оқу үдерісіне енгізу бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірлеу үлкен маңызға ие.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Сергеева, А.М.
Нургазина, А.С.
Шумакова, Г.Ж.

83(5каз)
Н 87
Нұғманова, Ф.Б.
    Бастауыш сынып оқушыларының тыңдалым және айтылым дағдылары арқылы тілдерін дамыту [Текст] / Ф.Б. Нұғманова, Ж.К. Ахмадиева // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 112-127
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
эссе -- дағды -- тыңдалым -- айтылым -- тіл дамыту -- әдістеме
Аннотация: Мақалада авторлар бастауыш сыныптарда «Әдебиеттік оқу» пәні бойын-ша тыңдалым мен айтылымға қатысты мәселелерді қарастырған. Зерттеу бары-сында сауалнама жүргізу және тапсырмалар беру арқылы оқушылардың тыңда-лым мен айтылым дағдыларын дамыту жолдары көрсетілген. «Әдебиеттік оқу» пәні бойынша үш кезеңде бақылау жүргізу арқылы негізгі мәселелер айқындалған. «Сөздерді ата» және «Сурет бойынша айтып бер» әдістемелері арқылы оқушылар-дың тыңдалым мен айтылым дағдыларын дамыту барысында кездесетін қиын-дықтар нақтыланған. Оқушылардың бұл дағдыларын дамытудағы қиындықтарды тапсырмалар мен оқыту және сөйлету әдістерін қолдану арқылы жеңу жолдары қарастырылған. Осы мақсатта авторлар зерттеу жұмысын эксперимент, қалыпта-стыру және бақылау кезеңдері арқылы жүргізген. Мақалада шетелдік авторлардың оқу іс-әрекеттерін ұйымдастыру жолдарына сүйене отырып, әдебиеттік оқуға қол жеткізуге бағытталған әдіс-тәсілдер мен теориялық және практикалық зерттеулер талданған. Тыңдалым мен айтылым дағдыларын дамытуға бағытталған әдіс-тәсіл-дердің тиімділігі айқындалған. Зерттеу барысында М.П. Воюшина тыңдалым дағ-дыларын анықтау үшін оқушылардың мәтінді қабылдау деңгейін, сөйлеу дағды-ларын және оқу мотивациясын зерттеуді ұсынады. Сонымен қатар, М.П. Воюшина әзірлеген аяқталмаған сөйлемдерге негізделген жартылай проективті әдіс қолда-нылған. Мақала бастауыш сынып мұғалімдеріне пайдалы болмақ.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Ахмадиева, Ж.К.

81
К 17
Калбергенова, Ш.Б.
    Бастауыш сынып білім алушыларының ағылшын тілін меңгеру барысында сөйлеу дағдыларына креативті тапсырмалардың әсер [Текст] / Ш.Б. Калбергенова, Л.А. Лебедева, Қ.О. Қазиев // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2024. - №4. - Б. 115-126
ББК 81

Рубрики: Тіл білімі

Кл.слова (ненормированные):
креативті тапсырмалар -- мотивация -- бастауыш сынып -- ағылшын тілін оқыту -- сенімділік -- тілдік дағдылар
Аннотация: Бұл зерттеудің мақсаты – креативті тапсырмалардың бастауыш сынып білім алушыларының ағылшын тілін оқуға деген қызығушылығы, сенімділігі, дағ-дылары және жалпы қатынасына әсерін анықтау. Зерттеу 11 сұрақтан тұратын сау-алнама әдісі арқылы жүргізілді, ол 4 бөлімге бөлінген: ағылшын тілін оқуға деген қатынасты бағалау, креативті тапсырмаларды бағалау, сенімділік пен сөйлеу дағ-дыларын бағалау және жалпы әсерлер. Сауалнама Лайкерт шкаласына негіздел-ген, бұл респонденттерге бес жауап нұсқасының бірін таңдауға мүмкіндік берді. Зерттеуге орташа жасы 9,4 жасты құрайтын, 83 бастауыш сынып оқушысы (45 ұл, 37 қыз) қатысты. Корреляциялық матрица талдауы бірнеше болжамдарды растады. Біріншіден, сабақтағы тапсырмаларға қызығушылық пен креативті тапсырмалар-ды орындау ұнамдылығы арасында әлсіз оң байланыс бар (r=0.25), бұл креативті тапсырмалар білім алушылардың оқу процесіне қатысуын арттыратынын көрсе-теді. Екіншіден, креативті тапсырмаларды тұрақты орындау білім алушылардың ағылшын тілінде сөйлеуге деген сенімділігін арттырады (r=0.20). Үшіншіден, кре-ативті тапсырмалар сөздік қорды есте сақтауды және сөйлем құру дағдыларын жақсартады, бұл тапсырмалардың есте сақтауға пайдалы екенін және сөйлем құру жеңілдігі арасындағы байланыстан байқалады (r=0.20). Сонымен қатар, ағылшын тіліне жағымды көзқарасы бар бастауыш сынып білім алушылары креативті тапсы-рмаларды жалғастыруға көбірек мотивация алады (r=0.15). Ағылшын тілін үйрену-дегі жетістіктер креативті тапсырмаларға қатысуға деген ниетпен оң байланысты (r=0.15). Зерттеу нәтижелері креативті тапсырмалардың бастауыш сынып білім алушыларының тілдік дағдыларының, мотивациясы мен сенімділігінің дамуына айтарлықтай ықпал ететінін көрсетті. Бұл қорытындылар ағылшын тілін оқытудың тиімділігін арттыру үшін креативті тапсырмаларды білім беру процесіне енгізудің маңыздылығын атап көрсетеді.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Лебедева, Л.А.
Қазиев, Қ.О.

76.1
А 15
Әбіш, М.
    "100 кітап": сіздің сүйікті шығармаңыз қандай? [Текст] / М. Әбіш // Егемен Қазақстан. - 2025. - 10 маусым. - №106. - Б. 8.
ББК 76.1

Рубрики: Книжное дело. Книговедение

Кл.слова (ненормированные):
100 кітап -- отандық әдебиет -- оқырман -- Ұлттық кітап күні -- кітап оқу мәдениеті
Аннотация: Бүгінде отандық әдебиеттің ең көп оқылатын әрі оқырманның іріктелген 100 кітабын анықтауға арналған жалпыұлттық сауалнама жүріп жатқанын білеміз. Осы орайда ел астанасында Ұлттық құрылтай мүшелері мен зиялы қауымның, қоғам қайраткерлері мен оқырманның қатысуымен тақырыптық іс-шара өтіп, алдын ала қорытынды жария етілді. Қазіргі уақытта сауалнамаға 16 мыңнан астам азамат қатысқан.
Держатели документа:
ЗКУ

76.1
О-63
Оралбайқызы, Ш.
    Үздік кітап-халық таңдауы [Текст] / Ш. Оралбайқызы // "Ana tili". - 2025. - №26.-26 маусым. - Б. 8.
ББК 76.1

Рубрики: Кітап ісі.

Кл.слова (ненормированные):
үздік кітап -- халық -- таңдауы -- Мемлекет басшысы -- Тоқаев -- кітап -- оқу -- мәдениет
Аннотация: Сағи Жиенбаев атындағы облыстық жасөспірімдер кітапханасында отандық әдебиеттегі ұздік 100 кітапты анықтау мақсатында жалпыхалықтық "Отандық 100 үздік кітап" сауалнамасы өткізілді.
Держатели документа:
БҚУ.